Bilanse i rachunki wyników sporządzane zgodnie z urzędowymi wymogami charakteryzują się znaczną szczegółowością, a ich głębsza analiza wymaga już pewnej znajomości zasad rachunkowości. Jednak dla celów analizy możliwe jest opracowanie syntetycznych, skróconych wzorców tych sprawozdań finansowych przez łączenie pokrewnych pod względem treści ekonomicznej pozycji. Można w takim przypadku wykazać łączną wartość rzeczowych składników majątku trwałego bez podziału na nieruchomości, maszyny i urządzenia, środki transportowe, albo połączyć w jedną pozycję wszelkie zapasy materiałów, wyrobów gotowych, półfabrykatów, produkcji niezakończonej oraz towarów. Te skrócone wersje sprawozdań finansowych są przeważnie wystarczające również do oceny efektywności finansowej firmy przez jej udziałowców oraz zewnętrznych kontrahentów.1
Działalność przedsiębiorstwa jest odzwierciedleniem realizowanych cykli: inwestycyjnego, eksploatacyjnego i finansowego. Przedsiębiorstwo nabywa majątek trwały i obrotowy, aby mogło realizować cykl eksploatacyjny. Wytwarzając wyroby i świadcząc usługi, poprzez osiągane wyniki finansowe powiększa swoje zasoby majątkowe. Może też do tych celów wykorzystać środki obce. Realizowane operacje gospodarcze znajdują więc odzwierciedlenie w sprawozdaniach przedsiębiorstwa. W syntetycznej formie są one w sprawozdaniach finansowych.
Jak już wyżej była mowa bilans odzwierciedla majątek przedsiębiorstwa i źródła jego finansowania na dany moment. Zawiera on wielkości zasobowe. Bilans rachunkowy jest podstawą sporządzania bilansu funkcjonalnego, którego celem jest wyjaśnienie stanu ekonomicznej działalności przedsiębiorstwa. Zawarte są w nim źródła pochodzenia kapitałów i zasoby wykorzystania tych kapitałów w danym okresie sprawozdawczym.
W przeciwieństwie do bilansu, w rachunku wyników rejestrowane są wielkości strumieniowe. Przychody ze sprzedaży, koszty uzyskania przychodów, wyniki finansowe ujmowane są w ciągu roku narastająco, tworząc swoistego rodzaju strumień. Przychody ze sprzedaży stanowią sumę zafakturowanej wielkości sprzedaży wyrobów i usług dostarczonych odbiorcom. Podobnie koszty uzyskania przychodów obrazują zużycie czynników produkcji pozyskanych z zewnątrz i siły roboczej, wyrażone wartościowo. W rachunkach wyników zawarte są więc przepływy fizyczne towarów, wyrobów i usług wytworzonych i sprzedanych oraz surowców, materiałów, usług zakupionych na potrzeby eksploatacyjne przedsiębiorstwa.2
Najprościej pojęte przepływy pieniężne stanowią różnicę między rachunkiem zysków i strat a bilansem. Jednak szereg operacji w cyklu inwestycyjnym nie ma odzwierciedlenia w rachunku wyników, lecz powiązana jest z cyklem finansowym. Ponadto niektóre operacje finansowe zamieniające stan zasobów majątkowych i kapitałów nie pociągają za sobą ruchu pieniądza. Toteż realne przepływy finansowe mogą być ustalone tylko na podstawie sprawozdania finansowego uzupełnionego o szereg danych szczegółowych prezentujących operacje na kontach powiązanych z tymi sprawozdaniami.
1 W. Bień, op. cit., s. 90.
2 M. Sierpińska, D. Wędzki, op. cit., s. 32-33.