Dźwignia finansowa to poziom finansowania przedsięwzięcia inwestycyjnego
za pomocą funduszy obcych.
W praktyce wyróżnia się 3 rodzaje dźwigni:
1. Dźwignię finansową – dźwignia finansowa wyraża strukturę finansową kapitału
i ma czasami bardzo duży wpływ na kształtowanie się wyniku finansowego
i rentowność kapitału własnego.
2. Dźwignię operacyjną – dźwignia operacyjna dotyczy majątku i jego wykorzystania
w istniejących warunkach.
3. Dźwignię połączoną – dźwignia połączona informuje o ile dźwignia finansowa i operacyjna przyczyniają się do zwrotności kapitału.
Ad. 1
Dźwignia finansowa w ujęciu graficznym i liczbowym:
a) Kapitał Spółka A Spółka B
Kapitał własny –
akcje zwykłe 10.000 90.000
Kredyt – spłata 8% 90.000 10.000
Ogółem 100.000 100.000
Przekładnia kapitałowa 9 : 1 1 : 9
I rok wysokości zysków
Zysk przed spłatą odsetek 15.000 15.000
Odsetki 7.200 800
Zysk do podziału 7.800 14.200
II rok niskich zysków
Zysk przed spłatą odsetek 5.000 5.000
Odsetki 7.200 800
Zyski do podziału -2.200 4.200
b) Efekt dźwigni finansowej można przedstawić za pomocą wzoru:
Dla poniższych danych:
kapitał własny = 600
kapitał obcy = 400
Zysk (po odjęciu odsetek) = 1200
Odsetki = 400
Można obliczyć dźwignię finansową:
wskaźnik rentowności kapitału całkowitego
wskaźnik rentowności kapitału własnego
Wskaźnik sprawdzający w/w równania:
Określenie stałego oddziaływania dźwigni finansowej na rentowność kapitału własnego dokonuje się różnymi sposobami:
a) różnica między rentownością kapitału własnego a rentownością kapitału całkowitego
200 – 160 = 40
rentowność =
b) iloraz rentowności kapitału własnego i kapitału całkowitego
rentowność: wzrost o 25%
c) mnożnika dźwigni finansowej
Ad. 2
Dźwignia operacyjna – w celu obliczenia jaka zmiana zysku towarzyszyć będzie przyrostowi sprzedaży oblicza się stopień dźwigni operacyjnej (SDF) wg równań:
SDF =
lub
SDF =
Przykład:
SDF =
lub
SDF =
Zwiększenie sprzedaży o 1% z wielkości 13.920 przyniesie wzrost zysku o 1,655. Czyli wzrost sprzedaży o 20% (wg wzoru 1) zwiększy zysk o 33,1%.
Prócz szacowania zmian zysku przy wzroście sprzedaży dźwignia operacyjna pozwala obliczyć także owy zysk przy spadku sprzedaży. Dlatego dźwignia operacyjna ma zastosowanie w prognozach wyników ekonomicznych przedsiębiorstw w przyszłych okresach.