Otoczenie bliższe przedsiębiorstwa będzie stanowił mały wycinek gospodarki, w którego skład wchodzić będą wszystkie podmioty mające jakikolwiek kontakt z badanym przedsiębiorstwem. Typowymi przedstawicielami mikro-otoczenia będą: odbiorcy, dostawcy, konkurencja oraz wszystkie instytucje finansowe. Te grupy (ich liczebność, nastawienie wobec firmy itp.) będą miały największy wpływ na sukces lub też porażkę przedsiębiorstwa. Dzięki klientom firma egzystuje i dla nich też istnieje. Jest to typowy układ potrzeby i środków jej zaspakajania. Tak długo jak klienci będą zgłaszać zapotrzebowanie na usługi lub dobra, sytuacja finansowa przedsiębiorstwa będzie w miarę zdrowa. Zachwianie się popytu na dobra, nawet krótkotrwałe może doprowadzić firmę do upadku. Istnieje równie silna zależność kondycji finansowej przedsiębiorstwa od rodzaju związków z dostawcami. W warunkach dużego skupienia dostawców ryzyko działalności jest małe – zawsze można „po małych kosztach” dokonać zmiany partnera. Z kolei w sytuacji uzależnienia się od jedynego na rynku dostawcy, oprócz wzrostu ryzyka działalności (jego upadek implikuje nasze problemy finansowe), dochodzi kwestia podwyższonych kosztów dostaw (co też wpływa na sytuację firmy).
Niesłychanie istotnym elementem najbliższego otoczenia są instytucje finansowe. System instytucji finansowych w Polsce staje się coraz bardziej rozbudowany i różnorodny. Wszelkiego rodzaju banki (depozytowo-kredytowe, inwestycyjne, hipoteczne), firmy leasingowe czy też firmy ubezpieczeniowe, oferują szeroką gamę produktów, pomocnych w procesie zarządzania przedsiębiorstwem. Długotrwała i bardzo żywa współpraca firmy z instytucjami finansowymi (szczególnie bankami), poza pożądanym skutkiem o wymiarze finansowym, nadaje jej prestiżu i podnosi jej wiarygodność w oczach potencjalnych kontrahentów. Zmniejsza także wewnętrzne ryzyko prowadzonej działalności.
Czynnikiem podnoszącym w dużym stopniu efektywność przedsiębiorstw w danej branży jest intensyfikacja konkurencji. Ciągłe przeprowadzanie analizy konkurencyjności przedsiębiorstwa oraz obserwacja dynamiki branży będą kluczowymi elementami sukcesu firmy. Zestawienia analizy konkurencyjności samej firmy (bądź też pojedynczej usługi lub dobra) oraz atrakcyjności branży można dokonywać w celu: określenia sensowności pozostawania w branży, ustalania miejsca firmy na rynku, obserwacji głównych konkurentów albo przewidywania pojawienia się nowych zagrożeń. Najczęściej wykorzystywanymi w tych badaniach narzędziami są metody portfelowe. Za przykłady takich metod podać można: Macierz Arthura D. Little’a (określanie pozycji konkurencyjnej w oparciu o informacje o fazie cyklu życia branży i pozycji konkurencyjnej firmy), Macierz General Electric (zestawienie atrakcyjności branży i siły konkurencyjnej strategicznej jednostki biznesu) czy też najbardziej znaną Macierz Boston Consulting Group (określanie strategii na podstawie tempa wzrostu rynku jak i udziału przedsiębiorstwa (produktu) w sektorze). Względnie wczesne dostrzeżenie zagrożeń i wyszukanie szans daje zwiększone szanse na przetrwanie na rynku. [1]
[1] Por. K. Obłój, Strategia przedsiębiorstw, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2001, str. 272