Analiza bilansu

Bilans to techniczny termin stosowany w rachunkowości. Można go określić jako tabelaryczne zestawieni sald uzyskanych po zamknięciu ksiąg prowadzonych zgodnie z zasadami rachunkowości. Celem bilansu nie jest ujęcie wartości ekonomicznych czy inwestycyjnych, które wynikają raczej z przepływów gotówkowych i rentowności przedsiębiorstwa. Natomiast inwestor poszukuje w nim informacji dotyczących następujących aspektów:

• pozycja przedsiębiorstwa w zakresie kapitału obrotowego określona różnymi wskaźnikami tego kapitału; wskaźniki te określają zdolność przedsiębiorstwa do regulowania bieżących zobowiązań, które mają być spłacone z majątku obrotowego,
• źródła funduszy wykorzystanych do uzyskania aktywów przedsiębiorstwa (fundusze długoterminowe – zainwestowane przez wierzycieli, posiadaczy akcji uprzywilejowanych i akcji zwykłych; fundusze krótkoterminowe – uzyskane od banków, ze sprzedaży krótkoterminowych papierów dłużnych, od faktorów, z tytułu kredytów kupieckich),
• aktywa przedsiębiorstwa, które wskazują na źródła jego zysków i świadczą o tym, jak zainwestowano kapitał,
• dane wykorzystywane w łącznej analizie bilansu oraz rachunku zysków i strat, na podstawie których można: wyznaczyć zysk i stopę zwrotu z całej kapitalizacji długoterminowej, obliczyć stopę zwrotu z aktywów ogółem, obliczyć stopę zwrotu z kapitału własnego, porównać pozycje zysku zatrzymanego z bilansu z zyskami relacjonowanymi dla okresu kilku lat w rachunku zysków i strat.

Inwestorzy powinni rozumieć informacje podawane w bilansie. Analiza bilansu ma na celu określenie bieżącej pozycji finansowej przedsiębiorstwa, wysokości i charakteru zainwestowanego kapitału, źródeł zainwestowanego kapitału, składników kapitalizacji przedsiębiorstwa oraz, w połączeniu z analizą rachunku zysków i strat, stopy zwrotu z aktywów ogółem, z kapitalizacji kapitału własnego.

Analitycy m.in. poddają badaniu strukturę bilansu, która ma na celu zbadanie struktury aktywów i pasywów oraz określenie relacji pomiędzy poszczególnymi grupami aktywów i pasywów. Badanie takie jest celowe przy założeniu, że istnieje pewna prawidłowa struktura bilansu przedsiębiorstwa, w zależności od rodzaju prowadzonej działalności. Propozycje, które będą podlegać badaniu, zależą od działań podejmowanych przez zarząd przedsiębiorstwa, ale są też silnie uzależnione od rodzaju działalności przedsiębiorstwa. Z tego względu nie można podać wzorcowej struktury bilansu, odpowiedniej dla każdej firmy.

Badając strukturę bilansu przeprowadza się analizę pionową i poziomą.