Sprawozdania finansowe dają ogólny obraz sytuacji finansowej przedsiębiorstwa. Obraz ten wymaga dalszych szczegółowych analiz. Analizy te prowadzi się konstruując różnego rodzaju wskaźniki finansowe oparte na danych ze sprawozdań finansowych.
Zrealizowanie planów inwestycyjnych PKN zależeć będzie od dostępności wystarczających środków finansowych, zarówno własnych, jak i pochodzenia zewnętrznego. Natura rozważanych inwestycji oraz istnienie wielu wariantów opracowanych przez Zarząd, sprawiają, że PKN ma dużą dozę swobody w odniesieniu do tych planów. Kluczowe priorytety inwestycyjne na kilka kolejnych lat determinowane są przez:
– konieczność rozbudowy i unowocześnienia istniejącej sieci sprzedaży hurtowej i detalicznej dla uzyskania pozycji konkurencyjnej na rynku paliw,
– regulacje w zakresie jakości paliw, które prawdopodobnie obejmują Polskę w 2005 r.,
– inne możliwe wydatki dla spełnienia wymogów UE w zakresie ochrony środowiska.
Zarząd PKN, przygotowując plany, opiera się na stworzonych wariantach inwestycyjnych. Umożliwia to porównanie oraz nadanie hierarchii ważności możliwym wydatkom inwestycyjnym w najbliższych latach. Podsumowanie planowanego programu inwestycji zostało przedstawione w poniższej tabeli.
Tabela 8. Planowany program inwestycyjny.
| 1999 – 2000 | 2001 – 2005 | |||
| Wartość w mld PLN | Udział w % | Wartość w mld PLN | Udział w % | |
| Inwestycje rafineryjne | 1,8 | 51,4 | 1,4 | 36,8 |
| Stacje paliw i terminale | 1,4 | 40,0 | 2,2 | 57,9 |
| Rurociągi i składowanie | 0,3 | 8,6 | 0,2 | 5,3 |
| Planowane wydatki inwestycyjne | 3,5 | 100 | 3,8 | 100 |
Źródło: Prospekt Emisyjny Polskiego Koncernu Naftowego S.A.
Poza przedstawionym wyżej planem inwestycyjnym Zarząd rozważa dodatkowo rozbudowę części petrochemicznej kompleksu w Płocku. Opcja ta zakłada poniesienie nakładów inwestycyjnych w łącznej kwocie ok. 1,1 mld USD. Dla jej realizacji konieczne jest zawarcie wielu umów typu joint – ventura (wielkość nakładów ponoszonych przez Spółkę będzie zależeć od ostatecznego kształtu tych umów). W przypadku gdyby PKN nie udało się znaleźć odpowiednich do tego celu partnerów lub analizy marketingowo – ekonomiczne nie byłyby pozytywne, decyzje dotyczące opcji ulegną modyfikacji.
W latach 2005-2010 rozważane jest dalsze pogłębienie stopnia przerobu ropy naftowej poprzez budowę instalacji przetwarzających ciężkie frakcje i pozostałość próżniową na paliwa i olej opałowy.
Inwestycje rafineryjne
Począwszy od roku 1993 dokonano znacznych inwestycji w modernizacji rafineryjnej kompleksu w Płocku. Program obejmował budowę instalacji hydroodsiarczania pozostałości próżniowej, instalacji reformingu z regeneracją ciągłą katalizatora, instalacji hydrokrakingu, instalacji DRW VI wraz z kilkoma drobniejszymi projektami dotyczącymi infrastruktury, które mają zostać ukończone przed końcem 2000 r. Łączne nakłady na obecnie realizowany program inwestycyjny w części rafineryjnej wynieść mają około 2 mld USD (według stanu na koniec sierpnia 1999r. Zarząd szacuje realizację tych inwestycji na poziomie 90%). Program ten ma zostać zakończony 2001 r. Jego podstawowe cele to:
– dostosowanie rafinerii do produkcji paliw silnikowych o znacznie podwyższonej jakości, spełniających wymagania nowych norm, które w styczniu 2000 r. wejdą w życie w UE;
– zwiększenie konwersji ciężkich frakcji ropy naftowej i zwiększenie uzysku benzyn oraz olejów opałowych;
– poprawa elastyczności w zakresie przetwarzania gatunków ropy naftowej o różnej zawartości wagowej siarki, w łącznie z możliwości przerobu wyłącznie ropy naftowej typu Ural o stosunkowo wysokiej zawartości siarki przy jednoczesnym przestrzeganiu przepisów z zakresu ochrony środowiska.
Najważniejsze rozważane obecnie inwestycje w części rafineryjnej kompleksu rafineryjno- petrochemicznego w Płocku obejmują unowocześnienie i rozbudowę urządzeń do blendingu olejów napędowych, budowę instalacji reformingu VII, budowę instalacji TAME, inwestycje związane z odsiarczaniem olejów napędowych, a także modernizację i rozbudowę urządzeń służących do składowania i dystrybucji paliw.
Po zakończeniu programu rafineria w Płocku powinna osiągnąć wskaźnik kompleksowości Nelsona 10,5 znacznie przewyższający aktualną średnią wartość tego wskaźnika dla rafinerii środkowo – i wschodnioeuropejskich, a jej zdolność przerobowa, uwzględniając modernizację instalacji DRW III, powinna wzrosnąć do 16,0 – 17,8 mln ton rocznie (w zależności od rodzaju ropy) od czwartego kwartału 2001 r.
Stacje paliw i terminale
Program planowany dla sieci stacji paliw obejmuje wybudowanie nowych stacji, zmodernizowanie istniejących (łącznie z rozszerzeniem oferowanego zakresu towarów i usług nie związanych z paliwami), zwiększenie poziomu automatyzacji stacji paliw, nabycie stacji od konkurentów oraz nabycie gruntów zlokalizowanych w pobliżu autostrad i dróg szybkiego ruchu. Zarząd przewiduje, że liczba stacji paliw w sieci Grupy PKN wzrośnie o ponad 300 (co oznaczałoby wzrost o około 16%) pomiędzy rokiem 1999 i 2005. podstawowymi celami programu są: poprawienie pozycji konkurencyjnej sieci stacji Grupy PKN w stosunku do stacji koncernów zachodnich oraz spełnienie wymogów związanych z ochroną środowiska.
Rurociągi i terminale składowe
Głównymi przedsięwzięciami w tym zakresie są: budowa nowego rurociągu produktowego i nowego terminalu składowego w Ostrowie Wielkopolskim oraz przekształcenie należących do Grupy kawern solnych, leżących w pobliżu rurociągów naftowych i produktowych w zbiorniki składowe dla ropy i produktów rafineryjnych. Inwestycje te mają na celu znacząco wzmocnić infrastrukturę logistyczną Grupy PKN służącą produkcji rafineryjno – petrochemicznej oraz dystrybucji, a także umożliwić składowanie obowiązkowych zapasów paliw i ropy.
Opcja petrochemiczna
Zarząd PKN rozważa budowę instalacji olefin i poliolefin w Płocku, która miałaby zakończyć się w 2006 r., której całkowite koszty wyniosłyby ponad 1,1 mld USD. Plan ten obejmowałby:
– nową instalacje etylenową , budowaną w dwóch fazach – o całkowitej zdolności przerobowej 600 tys. ton etylenu rocznie,
– dwie instalacje polietylenu o łącznej zdolności przerobowej 500 tys ton rocznie,
– nową instalację polipropylenu o zdolności przerobowej 250 tys. ton rocznie.
Biorąc pod uwagę potencjalną skalę całkowitych inwestycji w części petrochemicznej kompleksu w Płocku, Zarząd prowadzi wstępne rozmowy z wieloma potencjalnymi partnerami przed podjęciem ostatecznej decyzji co do zrealizowania tej opcji. Inwestycja ta ma na celu znacząco zwiększyć zdolności produkcyjne PKN w zakresie petrochemikaliów, co według Zarządu PKN nie tylko zwiększy udział Grupy w rynku petrochemikaliów w Polsce, ale także pozwoli na wejście na rynki eksportowe [8, s. 210].
[8] Prospekt Emisyjny Akcji Polskiego Koncernu Naftowego S.A., 1996 – 1998.