Analiza techniczno-ekonomiczna

W warunkach gospodarki rynkowej decydujące znaczenie posiada analiza finansowa, stanowiąc punkt wyjścia i podstawowy zakres każdej analizy ekonomicznej. Zagadnienia, którymi zajmuje się analiza finansowa to: wstępna i rozwinięta analiza bilansu, rachunku wyników, źródeł przychodów i kierunków rozchodów, analiza wyniku finansowego i czynników go kształtujących oraz analiza sytuacji finansowej badanej jednostki gospodarczej.[1]

Analiza techniczno-ekonomiczna zajmuje się oceną poszczególnych odcinków działalności gospodarczej przedsiębiorstwa: ilości i asortymencie produkcji, metodach jej wytwarzania, wyposażeniu technicznym, zatrudnienia, płacach itp. Ocenę stopnia wykorzystania poszczególnych czynników produkcji przeprowadza się z punktu widzenia ich wpływu na wyniki ekonomiczno-finansowe przedsiębiorstwa.[2]

Istnieje konieczność wzajemnego powiązania analizy finansowej z analizą techniczno-ekonomiczną. Wyniki finansowe stanowią jedynie odzwierciedlenie rezultatów osiągniętych na poszczególnych odcinkach działalności przedsiębiorstwa. Natomiast przyczyny kształtowania się tych wyników na określonym poziomie tkwią w stopniu wykorzystania poszczególnych czynników produkcji i w otoczeniu przedsiębiorstwa. Powiązania między analizą finansową i analizą techniczno-ekonomiczną prezentuje rysunek 2.

Analiza finansowa zajmuje się oceną finansowej strony działalności przedsiębiorstwa nie tylko w stosunku do założeń planowych, lecz również w stosunku do okresów ubiegłych i wielkości osiągniętych przez inne firmy. Wartość praktyczna analizy zależy w znacznym stopniu od właściwego ustalenia czynników wpływających na kondycję finansową przedsiębiorstwa.[3]

Rys.2. Zakres analizy ekonomicznej w przedsiębiorstwie

Analiza ekonomiczna

Źródło: M. Sierpińska, T. Jachna, Ocena przedsiębiorstwa według standardów światowych, Warszawa 2002, s.14

Analiza techniczno-ekonomiczna to proces oceny przedsięwzięcia pod kątem zarówno aspektów technicznych, jak i ekonomicznych. Celem tej analizy jest ocena opłacalności projektu oraz możliwości jego realizacji przy uwzględnieniu dostępnych zasobów technicznych, finansowych i organizacyjnych. Analiza techniczno-ekonomiczna jest niezbędnym etapem przygotowania projektów inwestycyjnych, planowania modernizacji oraz oceny efektywności różnych działań gospodarczych.

W aspekcie technicznym analiza koncentruje się na ocenie wykonalności projektu od strony technologii, sprzętu, materiałów i zasobów ludzkich. Obejmuje analizę dostępnych rozwiązań technicznych, możliwości produkcyjnych oraz innowacji, które mogą wpłynąć na efektywność przedsięwzięcia. Ważne jest określenie, czy istniejące technologie są wystarczające do realizacji projektu oraz jakie mogą być potencjalne trudności techniczne. Analiza techniczna uwzględnia także czas realizacji projektu, harmonogramy prac, wymagania dotyczące jakości, normy branżowe oraz dostępność infrastruktury.

Ekonomiczny aspekt analizy techniczno-ekonomicznej dotyczy oceny kosztów i potencjalnych zysków związanych z projektem. Obejmuje oszacowanie nakładów inwestycyjnych, kosztów operacyjnych, kosztów utrzymania oraz prognozowanych przychodów. Ekonomiczna część analizy ma na celu określenie, czy projekt jest opłacalny, biorąc pod uwagę różne wskaźniki ekonomiczne, takie jak wartość bieżąca netto (NPV), wewnętrzna stopa zwrotu (IRR), okres zwrotu inwestycji oraz analiza przepływów pieniężnych. Dzięki tym wskaźnikom możliwa jest ocena, czy przedsięwzięcie będzie generować wystarczający zysk w stosunku do poniesionych kosztów oraz ryzyka.

Analiza techniczno-ekonomiczna uwzględnia również czynniki ryzyka, takie jak zmienność cen surowców, koszty energii, dostępność zasobów, zmiany w regulacjach prawnych oraz warunki rynkowe. Identyfikacja i ocena tych czynników pozwala na opracowanie planów zarządzania ryzykiem oraz przygotowanie się na ewentualne trudności. Przy bardziej złożonych projektach analiza może także obejmować scenariusze alternatywne, uwzględniające różne warianty realizacji lub zmieniające się warunki gospodarcze.

Praktyczne zastosowanie analizy techniczno-ekonomicznej znajduje się w wielu obszarach, takich jak budowa infrastruktury, rozwój nowych produktów, wprowadzanie innowacji technologicznych, czy decyzje dotyczące modernizacji przedsiębiorstw. Na przykład, w przypadku inwestycji budowlanej, analiza techniczno-ekonomiczna pozwala na ocenę kosztów materiałów, sprzętu, wynagrodzeń pracowników, a także prognozowanej rentowności projektu po zakończeniu budowy. W przemyśle produkcyjnym, analiza ta może dotyczyć oceny nowej linii produkcyjnej, określenia kosztów produkcji oraz opłacalności inwestycji w nowe technologie.

W rezultacie analiza techniczno-ekonomiczna stanowi narzędzie umożliwiające podejmowanie bardziej przemyślanych decyzji inwestycyjnych i gospodarczych. Umożliwia ona identyfikację najlepszych rozwiązań technicznych oraz określenie, czy inwestycja jest opłacalna i jakie mogą być jej długoterminowe korzyści. Dzięki analizie możliwe jest lepsze zarządzanie zasobami oraz minimalizowanie ryzyka związanego z realizacją projektów.