biznes

Znaczenie organizacji uczącej się

5/5 - (1 vote)

Organizacje uczące się, to takie, które są zdolne do samopoznania, zrozumienia swoich systemowych problemów i doskonalenia się, które umieją uczyć się na własnych błędach i sukcesach. Większość organizacji nie potrafi się uczyć. Metody jakimi są one tworzone i zarządzane, sposób, w jaki uczy się nas myślenia i współpracy (nie tylko w organizacjach, ale w ogóle), są źródłami głębokiego upośledzenia w uczeniu się.

To upośledzenie trwa mimo największych wysiłków inteligentnych, zaangażowanych ludzi.

Często im bardziej starają się oni rozwiązać problemy, tym wyniki są gorsze. Uczenie się, jeśli w ogóle ma miejsce, następuje jakby na przekór temu upośledzeniu, które do pewnego stopnia jest cechą wszystkich organizacji.

Upośledzenie w uczeniu się jest tragedią dla dzieci, szczególnie gdy nie zostanie w porę zauważone. Nie mniejszą tragedią jest dla organizacji, gdzie również pozostaje w dużej mierze nie rozpoznane.

Kiedy pracownicy w organizacji koncentrują się tylko na swoim stanowisku lub funkcji, mają niewielkie poczucie odpowiedzialności za globalne wyniki pracy, przy której współdziałają. Ponadto, jeśli wyniki nie są zadowalające, bardzo trudna stwierdzić, dlaczego tak się dzieje.

Wspólna wizja stwarza możliwość zaangażowania wszystkich pracowników, począwszy od najniższego szczebla po prezesa firmy, realizować jeden cel. Cel „naszej” firmy.
Opisane przez nas cztery obszary uznaliśmy jako szczególnie istotne w funkcjonowaniu  uczącej się organizacji.

Na pierwszym miejscu umieściliśmy wspólną wizję, wymagającą umiejętności wyodrębnienia wspólnych celów i zamierzeń dotyczących przyszłości, które to zwiększają zaangażowanie pracowników. Naszym zdaniem to właśnie wyznaczenie wspólnej wizji jest najważniejszym etapem nowo tworzącej się bądź reorganizowanej instytucji.

Kolejną opisywaną przez nas dyscypliną  jest osobiste mistrzostwo, ponieważ wydaje nam się, iż to  od nas, członków organizacji zależy jej całościowe funkcjonowanie. Bez osobistej nauki poszczególnych jednostek nie następuje uczenie się organizacji.

Zespołowe uczenie się to następny etap naszej analizy,  należy zwrócić na nie szczególną uwagę, gdyż to właśnie zespoły a nie jednostki funkcjonują w nowoczesnych organizacjach jako podstawowe komórki uczące się.  To czy organizacja ma zdolność uczenia się zależy wyłącznie od tego czy umiejętność tę posiadają  poszczególne zespoły.

Myślenie systemowe prowadzi do coraz lepszego doświadczania wzajemnych związków w życiu i dostrzegania całości a nie części. Dyscyplina myślenia systemowego pozwala nam wyjaśniać zjawiska systemowe i skutecznie na nie wpływać.

Myślenie systemowe

5/5 - (1 vote)

Myślenie systemowe jest, według Sengego, kluczem do nowoczesnego kierowania, do rozumienia i doskonalenia działania ludzi w organizacjach i przedsiębiorstwach. Senge widzi myślenie systemowe jako klamrę spinającą cztery zdefiniowane przez niego dyscypliny podstawowe. Wśród nich jedną uprawia się indywidualnie: dążenie do profesjonalnej doskonałości w zawodzie. Pozostałe trzy są zespołowe. Są to: praca nad określaniem i wyjaśnianiem myślowych modeli działania ludzi w zespole, tworzenie wspólnej, akceptowanej przez ogół wizji przyszłości organizacji oraz opanowywanie technik uczenia się przez całą organizację.

Proste, intuicyjne i automatyczne wyjścia prowadzą zwykle tam, skąd właśnie chcemy uciec. A modele myślowe powodują właśnie, że szukamy rozwiązań najbliżej problemu.

Nie zasypuj klientów tysiącami gadżetów, jeśli nie są zadowoleni z „ludzkiej” strony obsługi klienta! Nie przerzucaj brzemienia na cenę, jeśli produkty nie chcą się sprzedawać: to uzależnia i powoduje błędne koło (przyciągasz tylko tych klientów, którzy rzeczywiście patrzą na cenę).

Myślenie systemowe każe także zauważać efekt opóźnienia.

Jak widać, w organizacji myślenie systemowe musi być powszechne – gdy jeden decyzyjny człowiek spanikuje, cały proces może runąć.

Kolejnym ważnym aspektem jest konieczność patrzenia na całość problemu, a nie wyłącznie na własną działkę. System są to przecież naczynia połączone: nic, co robimy w dziale personalnym, nie jest bez znaczenia dla pozostałych działów i vice versa. To nieprawda, że wszystko trzeba robić etapami. Można osiągnąć prawie wszystko naraz, gdy myślimy dynamicznie i gdy potrafimy ogarnąć wzrokiem całą organizację. Niestety, ludzie siedzący we wnętrzu systemu nie są w stanie ogarnąć struktur, które determinują ich zachowania.

Pamiętając, że nacisk przeważnie daje efekt przeciwny do zamierzonego, myślenie

systemowe nakazuje usuwać zjawiska ograniczające wzrost, zamiast forsowania wzrostu. Nakazuje też poruszać się po ogromnej czasoprzestrzeni: każe mówić językiem całej organizacji i brać pod uwagę wydarzenia zarówno teraźniejsze, przeszłe, jak i przyszłe.

Zespołowe uczenie się

5/5 - (1 vote)

Zespołowe uczenie się to wspólne rozwiązywanie problemów. Aby  to osiągnąć, w organizacji powinna występować maksymalna szczerość i szczególna forma porozumiewania się: dialog zamiast dyskusji.

Warunkiem podstawowym jest doskonały przepływ informacji. Przepływ polegający na tym, że zamiast siedzieć samemu nad rozwiązaniem problemu, można w dowolnym momencie skorzystać z rozwiązań wytworzonych w innych działach lub przez innych pracowników z tego samego działu, a następnie podzielić się sukcesami z pozostałymi.
Na szczęście istnieją sprawdzone sposoby poprawiania zdolności komunikowania i obiegu informacji w firmie, które nie pociągają za sobą żadnego ryzyka. Warto pamiętać, że ludzie czasem nawet podzielają wizję, dążą do mistrzostwa osobistego, ale ciągle nie potrafią się uczyć jako zespół.

Niektóre zespoły są tak spójne, że czasami trudno jest wskazać autora konkretnej myśli. One właśnie stanowią najistotniejszy element organizacji uczącej się. Dyscyplina zespołowego uczenia się wymaga dialogu: twórczej zdolności do poszukiwania idei i powstrzymywania się wygłaszania własnych opinii w swobodnym ruchu znaczeń, mocą których zespół „myśli” jak jeden żyjący organizm.

Zarówno wspólna wizja jak i zespołowe uczenie się różnią się tym od pozostałych trzech dyscyplin, iż są z natury zespołowe, angażują grupy. Ich zasady muszą być rozumiane przez całe zespoły, istota ich jest stanem doświadczanym wspólnie przez grupę.