Myślenie systemowe jest, według Sengego, kluczem do nowoczesnego kierowania, do rozumienia i doskonalenia działania ludzi w organizacjach i przedsiębiorstwach. Senge widzi myślenie systemowe jako klamrę spinającą cztery zdefiniowane przez niego dyscypliny podstawowe. Wśród nich jedną uprawia się indywidualnie: dążenie do profesjonalnej doskonałości w zawodzie. Pozostałe trzy są zespołowe. Są to: praca nad określaniem i wyjaśnianiem myślowych modeli działania ludzi w zespole, tworzenie wspólnej, akceptowanej przez ogół wizji przyszłości organizacji oraz opanowywanie technik uczenia się przez całą organizację.
Proste, intuicyjne i automatyczne wyjścia prowadzą zwykle tam, skąd właśnie chcemy uciec. A modele myślowe powodują właśnie, że szukamy rozwiązań najbliżej problemu.
Nie zasypuj klientów tysiącami gadżetów, jeśli nie są zadowoleni z „ludzkiej” strony obsługi klienta! Nie przerzucaj brzemienia na cenę, jeśli produkty nie chcą się sprzedawać: to uzależnia i powoduje błędne koło (przyciągasz tylko tych klientów, którzy rzeczywiście patrzą na cenę).
Myślenie systemowe każe także zauważać efekt opóźnienia.
Jak widać, w organizacji myślenie systemowe musi być powszechne – gdy jeden decyzyjny człowiek spanikuje, cały proces może runąć.
Kolejnym ważnym aspektem jest konieczność patrzenia na całość problemu, a nie wyłącznie na własną działkę. System są to przecież naczynia połączone: nic, co robimy w dziale personalnym, nie jest bez znaczenia dla pozostałych działów i vice versa. To nieprawda, że wszystko trzeba robić etapami. Można osiągnąć prawie wszystko naraz, gdy myślimy dynamicznie i gdy potrafimy ogarnąć wzrokiem całą organizację. Niestety, ludzie siedzący we wnętrzu systemu nie są w stanie ogarnąć struktur, które determinują ich zachowania.
Pamiętając, że nacisk przeważnie daje efekt przeciwny do zamierzonego, myślenie
systemowe nakazuje usuwać zjawiska ograniczające wzrost, zamiast forsowania wzrostu. Nakazuje też poruszać się po ogromnej czasoprzestrzeni: każe mówić językiem całej organizacji i brać pod uwagę wydarzenia zarówno teraźniejsze, przeszłe, jak i przyszłe.