Wskaźniki rentowności sprzedaży

Wskaźniki rentowności sprzedaży mogą być liczone jako rentowność brutto i netto, w zależności od kategorii zysku przyjmowanej do obliczeń.

Wskaźnik rentowności brutto może być obliczany jako:

• relacja nadwyżki finansowej brutto do sprzedaży netto,
• relacja zysku przed spłatą odsetek i opodatkowaniem do sprzedaży netto,
• relacja zysku przed opodatkowaniem do sprzedaży netto.[1]

Tabela 5. Zestawienie wskaźników rentowności przedsiębiorstwa

Źródło: opracowanie własne na podstawie Finanse firmy, praca zbiorowa pod redakcją J. Kowalczyka, Warszawa 1993.

Dwa pierwsze sposoby wykorzystywane są najczęściej do obliczania rentowności sprzedaży brutto w krajach wysoko rozwiniętych. Kategorie zysku przyjęte do jej obliczania pochodzą z rachunku wyników. W polskim rachunku wyników zysk brutto stanowi zysk przed jego opodatkowaniem i obliczony jest jako różnica pomiędzy przychodami ze sprzedaży, a kosztami uzyskania przychodów, skorygowana o straty i zyski nadzwyczajne.

1. Wskaźnik rentowności sprzedaży brutto odzwierciedla politykę cen przedsiębiorstwa oraz zysk, jaki generuje ono poprzez określoną wielkość sprzedaży.

Wielkość wskaźnika rentowności sprzedaży brutto jest niezależna od stopy opodatkowania zysku. Jednak poziom wskaźnika rentowności sprzedaży brutto jest zdeterminowany strukturą zysku generowanego na poszczególnych rodzajach działalności przedsiębiorstwa. Zależy on od zysku osiąganego na działalności podstawowej, działalności finansowej, wyniku na pozostałej sprzedaży oraz od salda strat i zysków nadzwyczajnych.[2]

2. Wskaźnik rentowności sprzedaży netto zwany również wskaźnikiem zyskowności sprzedaży, a także wskaźnikiem marży zysku określa zdolność firmy do generowania zysku przez sprzedaż, czyli informuje on o udziale zysku w wartości sprzedaży. Innymi słowy wskaźnik ten mówi o tym, jaki procent zysku przynosi dana wartość sprzedaży.[3]

Im niższy jest ten wskaźnik, tym większa wartość sprzedaży musi być realizowana dla osiągnięcia określonej kwoty zysku. Natomiast im wskaźnik ten jest wyższy, tym wyższa jest efektywność poniesionych nakładów i osiągniętych dochodów.

Wielkość optymalna tego wskaźnika zależy w dużym stopniu od rodzaju działalności i struktury sprzedaży przedsiębiorstwa, a przede wszystkim od długości cyklu obrotowego, tj. okresu upływającego między ponownymi wydatkami na określone transakcje, a inkasem należności za sprzedane produkty i towary. Na przykład z reguły niższa marża zysku realizowana jest na sprzedaży wyrobów stanowiących przedmiot codziennych zakupów przez klienta, a więc o stosunkowo krótkim cyklu obrotu, przy którym niższe są koszty zamrożenia kapitałów i mniejsza skala ryzyka.[4]