W gospodarce rynkowej firmy chcące utrzymać się na rynku muszą dążyć do pomnażania zaangażowanego majątku. Jest to element dynamizujący gospodarkę. Wynika z tego, że podstawowym celem działalności przedsiębiorstw powinno być maksymalizowanie finansowej korzyści właściciela, co oznacza pomnożenie jego majątku. System zasilania w środki finansowe powinien być oparty głównie na samofinansowaniu się. Określenie strategii przedsiębiorstwa i jego realizacja gwarantuje osiągnięcie celu gospodarowania, jakim jest maksymalizacja zysku. Dlatego do zadań właścicieli i zarządów firm należą:
- poszukiwanie możliwości zbytu wystarczająco dużych, aby być konkurencyjnym,
- zapewnienie wysokiej jakości produkcji i usług w stosunku do popytu,
- dysponowanie wykwalifikowanym potencjałem ludzkim i dbanie o podnoszenie kwalifikacji przez ciągłe szkolenie,
- wykorzystanie [potencjału materialnego przy najlepszych warunkach wydajnościowych,
- posiadanie skutecznej organizacji wewnętrznej i zarządczej.[1]
Podmioty gospodarcze działające w warunkach gospodarki rynkowej mogą utrzymać się na rynku tylko wówczas, gdy będą w pełni stosowały zasadę racjonalnego gospodarowania w kategoriach techniczno-gospodarczych i mikroekonomicznych. Racjonalność mikroekonomiczna jest przede wszystkim racjonalnością przedsiębiorcy, którego celem jest wprawdzie produkcja, ale kryterium wyboru kwota zysku. Wzrost wartości rynkowej przedsiębiorstwa prowadzi do zwiększenia stanu posiadania jego właścicieli. Zarządzanie finansami firmy jest więc jednym z głównych sposobów realizacji celów przedsiębiorstwa.
Zadania właścicieli i zarządów firm są kluczowe dla prawidłowego funkcjonowania przedsiębiorstwa oraz osiągania jego celów. Obejmują one różne obszary działalności, od określania strategii rozwoju po zarządzanie operacyjne i podejmowanie decyzji finansowych.
Właściciele firm pełnią przede wszystkim rolę nadzorczą, a ich zadania koncentrują się na wyznaczaniu długoterminowych celów oraz strategii przedsiębiorstwa. Decydują oni o kierunkach rozwoju, sposobach finansowania działalności oraz stopniu ryzyka, jakie firma jest gotowa ponieść. Właściciele mają również za zadanie monitorowanie pracy zarządu, aby upewnić się, że działania podejmowane przez menedżerów są zgodne z interesami firmy i przynoszą oczekiwane rezultaty. Dodatkowo mogą uczestniczyć w podejmowaniu kluczowych decyzji dotyczących inwestycji, fuzji czy sprzedaży przedsiębiorstwa. Właściciele powinni również dbać o odpowiednią strukturę organizacyjną, która umożliwia efektywne zarządzanie i realizację celów firmy.
Zarząd firm natomiast zajmuje się operacyjnym zarządzaniem działalnością przedsiębiorstwa. Jego zadania obejmują opracowywanie i wdrażanie strategii, zarządzanie zasobami ludzkimi, finansami oraz produkcją, a także nadzorowanie codziennych operacji. Zarząd ma obowiązek podejmowania decyzji, które wpłyną na rozwój przedsiębiorstwa, takich jak inwestycje w nowe technologie, rozwijanie oferty produktów lub wprowadzanie innowacji. Istotnym aspektem pracy zarządu jest także zarządzanie ryzykiem, co oznacza identyfikację potencjalnych zagrożeń i opracowanie planów, które pozwolą na ich minimalizację. Zarząd musi również zapewnić płynność finansową firmy poprzez efektywne zarządzanie kosztami i przychodami, a także pozyskiwanie środków finansowych w przypadku potrzeby.
Jednym z głównych zadań zarządu jest także dbanie o jakość relacji z interesariuszami, takimi jak pracownicy, klienci, dostawcy czy inwestorzy. W tym kontekście zarząd powinien komunikować się z nimi w sposób transparentny oraz podejmować działania, które będą budować zaufanie i lojalność wobec przedsiębiorstwa. Zarząd jest również odpowiedzialny za przestrzeganie przepisów prawnych, norm etycznych oraz standardów branżowych, co ma na celu uniknięcie problemów prawnych i poprawę reputacji firmy.
[1] T. Waśniewski, Analiza finansowa przedsiębiorstwa, Warszawa 1993, s. 5.