Zarządzanie środkami pieniężnymi i papierami wartościowymi to działalność polegająca na odpowiednim zarządzaniu posiadanymi przez przedsiębiorstwo lub osobę prywatną środkami pieniężnymi oraz inwestycjami w papiery wartościowe, takie jak akcje, obligacje, certyfikaty inwestycyjne itp.
Celem zarządzania środkami pieniężnymi i papierami wartościowymi jest osiągnięcie jak najlepszych rezultatów finansowych przy jak najniższym ryzyku. W tym celu stosuje się różne metody i narzędzia, takie jak:
- Dywersyfikacja inwestycji – polegająca na rozproszeniu środków pieniężnych lub papierów wartościowych na różne rodzaje inwestycji lub rynki, co ma za zadanie zmniejszyć ryzyko straty związane z pojedynczą inwestycją.
- Alokacja aktywów – polegająca na odpowiednim rozdysponowaniu środków pieniężnych lub papierów wartościowych w różne rodzaje inwestycji.
Alokacja aktywów to metoda zarządzania środkami pieniężnymi i papierami wartościowymi polegająca na odpowiednim rozdysponowaniu środków pieniężnych lub papierów wartościowych w różne rodzaje inwestycji lub rynki, w celu osiągnięcia jak najlepszych rezultatów finansowych przy jak najniższym ryzyku.
Celem alokacji aktywów jest znalezienie odpowiedniego balansu pomiędzy ryzykiem a zyskiem, co można osiągnąć poprzez wybór odpowiednich proporcji pomiędzy różnymi rodzajami aktywów, takimi jak: akcje, obligacje, nieruchomości, gotówka itp.
Decyzja o alokacji aktywów powinna być podejmowana na podstawie indywidualnych preferencji inwestora oraz jego celów finansowych i oczekiwań dotyczących zysków i ryzyka.
Środki pieniężne występują w postaci albo gotówki w kasie albo jako kwota na rachunku bieżącym. Można wyróżnić trzy motywy utrzymywania pieniądza w przedsiębiorstwie:
- motyw transakcyjny – pieniądz jako środek do regulowania zobowiązań,
- motyw przezorności – pieniądz trzymany po to by przeciwdziałać negatywnym skutkom braku płynności,
- motyw spekulacyjny – przedsiębiorstwo dysponując wolnymi środkami może wykorzystywać nagle pojawiające się okazje np. dokonywać zakupów po atrakcyjnych cenach.
Krótkoterminowe papiery wartościowe można potraktować jako swoistą postać środków pieniężnych. Są może środkami mniej płynnymi, ale różnica w płynności może być w tym przypadku pominięta.[1]
Jakich informacji dostarcza nam obserwacja stanu środków pieniężnych i papierów wartościowych? Ocena jest trudna i nie jednoznaczna, z jednej strony wysoki ich stan świadczy o tym, że firma ma spory przypływ pieniądza, ale z drugiej strony może to świadczyć o braku pomysłu na ponowne zainwestowanie środków. Notoryczny brak środków uniemożliwiający regulację zobowiązań będzie sygnałem ostrzegającym o powstawaniu trudności finansowych.
[1] Można dokonać tego uproszczenia przy założeniu że rynek kapitałowy jest rozwinięty i nie ma barier w dokonywaniu na nim transakcji.