Analiza formalna to metoda badania tekstu lub innego rodzaju dokumentu, polegająca na analizie jego struktury, formy i użycia języka. Celem analizy formalnej jest zrozumienie treści dokumentu oraz zidentyfikowanie jego zamierzeń i celów.
Analiza formalna obejmuje m.in. takie elementy, jak:
- Budowa dokumentu – analiza układu treści, rozmieszczenia elementów tekstu, użycia nagłówków, podziału na sekcje itp.
- Język dokumentu – analiza użycia języka, stylu, słownictwa, gramatyki itp.
- Funkcje dokumentu – analiza celów i zamierzeń autora, adresatów dokumentu, kontekstu jego powstania itp.
Analiza formalna może być stosowana w różnych dziedzinach, takich jak literatura, językoznawstwo, socjologia, prawo itp. Pozwala ona lepiej zrozumieć i interpretować treść dokumentu oraz ocenić jego znaczenie i skutki.
Elementy wyeksponowania, częstości i autorstwa składaj ą się na całościowy obraz ważności analizowanych wypowiedzi – a zarazem tematyki której dotyczą. Jednostkami pomiaru i obliczeń powyższej analizy były: częstość (frekwencja), wielkość i intensywność wypowiedzi. Intensywność cech wypowiedzi była z kolei mierzona stopniem wyeksponowania i ważności danych tekstów.
Wyniki analizy nie są jednoznaczne. Z jednej strony, częstość występowania wypowiedzi na temat epidemii (w obrębie przyjętej próby) wskazuje na dużą doniosłość tej tematyki (lub też na intencję redaktorów badanych tygodników na ukazanie jej jako doniosłej). Z drugiej strony umiarkowana wielkość i intensywność wypowiedzi nie potwierdza tej tezy. Na tym tle odcina się czynnik dużego nasycenia wypowiedzi dotyczących epidemii (nawet krótkich wzmianek) eksponującymi elementami graficznymi. Zbiorczy, w pewnym stopniu uśredniony, wynik analizy formalnych aspektów badanych komunikatów ukazuje obraz epidemii przedstawiany w prasie jako oddziałujący w większym stopniu na uwagę i emocje odbiorców.
Epidemia wydaje się tu być raczej ciekawostką niż czymś doniosłym. Duża ilość małych i średnich, ale za to kolorowych artykułów i wzmianek nie pozwala odbiorcy zapomnieć o epidemii. Zarazem nie służy to rzetelnej i poważnej analizie problemu przez czytelnika. Ma to doniosłe znaczenie w kontekście przyjętej, na poziomie metodologicznym, hipotezy agenda-setting, gdzie stopień ważności przykładany do komunikatów medialnych przekłada się na hierarchię problemów uznawanych za ważne przez odbiorców.