Analiza sprawozdań finansowych to proces przeprowadzany przez inwestorów, doradców finansowych, audytorów, analityków itp., polegający na przeanalizowaniu sprawozdań finansowych danej spółki. Celem analizy sprawozdań finansowych jest zdobycie jak najwięcej informacji o sytuacji finansowej, wynikach i perspektywach rozwoju spółki, a także ocena jej wiarygodności.
Do głównych elementów analizy sprawozdań finansowych należą:
- Bilans – dokument prezentujący sytuację majątkową i finansową spółki w dniu bilansowym (zazwyczaj na koniec roku obrotowego).
- Rachunek zysków i strat – dokument prezentujący przychody, koszty i zyski (straty) spółki za okres obrotowy (zazwyczaj za rok).
- Sprawozdanie z działalności – dokument opisujący działalność spółki, jej osiągnięcia, wyzwania i perspektywy rozwoju.
- Raporty zarządu – dokumenty prezentujące stanowisko zarządu spółki w sprawie sytuacji finansowej i wyników spółki oraz jej perspektyw rozwoju.
Podczas analizy sprawozdań finansowych, inwestorzy i analitycy korzystają z różnych narzędzi i technik, takich jak:
- Analiza bilansu – polegająca na przeanalizowaniu struktury aktywów i pasywów spółki, jej zdolności do spłaty zobowiązań oraz poziomu zadłużenia.
- Analiza rachunku zysków i strat – polegająca na przeanalizowaniu przychodów, kosztów i zysków spółki, a także na porównaniu ich z wynikami z poprzednich okresów.
- Analiza rentowności – polegająca na ocenie zyskowności spółki, jej efektywności i konkurencyjności.
- Analiza wskaźnikowa – polegająca na obliczeniu i porównaniu różnych wskaźników finansowych, takich jak marża, rentowność kapitałów własnych, wskaźnik płynności itp.
Z uwagi na występującą na ogół w działalności gospodarczej ciągłość dane pochodzące ze sprawozdań finansowych przy wycenie przedsiębiorstw i analizie ryzyka. Dane księgowe wskazują na perspektywy rozwoju przedsiębiorstwa, a także na trudności, z którymi się ono boryka. W analizie finansowej wykorzystywane są różne źródła informacji, a cztery podstawowe to:
- rachunek zysków i strat
- bilans
- sprawozdanie ze stanu kapitału własnego
- sprawozdanie z przepływu środków pieniężnych
Dokumenty te sporządza się, aby podsumować działalność gospodarczą przedsiębiorstwa w danym okresie lub w danym momencie. Poniżej poddano analizie dwa pierwsze sprawozdania. To najważniejsze sprawozdania finansowe przedsiębiorstwa. Sporządzone są w formie standardowej, uregulowanej przepisami prawnymi. Jedynie rachunek przepływów pieniężnych nie ma ujednoliconej postaci (poza jego wersją publikacyjną).
Bilans i rachunek wyników stanowią podstawę do statystycznej i dynamicznej oceny stanu i wyników finansowych przedsiębiorstwa. Na ich podstawie sporządzany jest rachunek przepływów pieniężnych. Duże znaczenie informacyjne mają noty uzupełniające, dotyczące kształtowania się ważniejszych pozycji bilansu i rachunku wyników. Wyjaśniają one bliżej treść bilansu i rachunku wyników zarówno za pomocą liczb, jak i opisowo. Ich zakres jest zróżnicowany w zależności od stopnia złożoności działalności i sytuacji finansowej przedsiębiorstwa oraz potrzeb informacyjnych kierownictwa i udziałowców.