Jednym z najważniejszych zagadnień oceny sytuacji finansowej przedsiębiorstwa jest jego zdolność do terminowego regulowania zobowiązań bieżących, tj. takich, których termin spłaty nie przekracza jednego roku. Zdolność ta, określana mianem płynności finansowej, warunkuje dalsze funkcjonowanie przedsiębiorstwa, a jej utrata może doprowadzić do upadłości przedsiębiorstwa.
Stopień płynności finansowej przedsiębiorstwa ocenia się przede wszystkim na podstawie trzech wskaźników:
- wskaźnika ogólnej płynności
- wskaźnika bieżącej (szybkiej) płynności
- wskaźnika natychmiastowej (gotówkowej) płynności
Wskaźnik ogólnej płynności
|
|
|
majątek obrotowy |
|
|
|
odchylenie |
||
|
|
|
zobowiązania krótkoterminowe |
|
|
|
|||
|
|
1998 r. |
|
16.200 |
|
= |
1,21 |
|
|
|
|
|
13.407 |
|
|||||
|
|
||||||||
|
|
1999 r. |
|
16.850 |
|
= |
1,57 |
|
+ 0,36 |
|
|
|
10.730 |
|
|||||
Wskaźnik ogólnej płynności, zwany również wskaźnikiem płynności III stopnia, określa stopień pokrycia zobowiązań krótkoterminowych majątkiem obrotowym.
Istnieje wymóg, aby majątek obrotowy był prawie dwukrotnie wyższy od zobowiązań krótkoterminowych. Zatem optymalna wielkość tego wskaźnika powinna oscylować w granicach 2,0 czyli 200 %.
Wskaźnik kształtujący się poniżej wielkości wzorcowej, jednak nie mniejszy niż 1,5 traktowany jest jako sygnał napięć płatniczych. Podwyższenie wskaźnika w 1999 r. świadczy o poprawie sytuacji przedsiębiorstwa.
Wskaźnik bieżącej (szybkiej) płynności
|
|
majątek obrotowy – zapasy – rozliczenia międzyokresowe |
|
odchylenie |
|||||
|
|
zobowiązania krótkoterminowe |
|||||||
|
|
1998 r. |
16.200 – 5544 – 0 |
= |
0,79 |
|
|
||
|
|
13.407 |
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1999 r. |
16850 – 5585 – 99 |
= |
1,04 |
|
+ 0,25 |
||
|
|
10.730 |
|||||||
Wskaźnik bieżącej płynności, zwany również wskaźnikiem płynności II stopnia, określa stopień pokrycia zobowiązań bieżących aktywami obrotowymi, z wyłączeniem najmniej płynnej ich części, tj. zapasów i rozliczeń międzyokresowych. Wskaźnik ten powinien oscylować w granicach 1,0 czyli 100 %.
Wielkość wskaźnika niższa od wielkości pożądanej informuje o niedostatecznym stanie płynnych środków obrotowych koniecznych do zabezpieczenia spłaty wymagalnych zobowiązań. Jakiekolwiek zakłócenia w tej dziedzinie pociągają za sobą utratę płynności finansowej.
Tendencja wzrostowa wskaźników ogólnej i bieżącej płynności sygnalizuje poprawę niezbyt dobrej sytuacji płatniczej badanego przedsiębiorstwa.
Wskaźnik natychmiastowej (gotówkowej) płynności
|
|
|
środki pieniężne |
|
|
|
odchylenie |
||
|
|
|
zobowiązania krótkoterminowe |
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1997 r. |
|
57 |
|
= |
0,004 |
|
|
|
|
|
13.407 |
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1998 r. |
|
1.329 |
|
= |
0,12 |
|
+ 0,008 |
|
|
|
10.730 |
|
|||||
Wskaźnik natychmiastowej płynności, zwany również wskaźnikiem płynności I stopnia, stanowi relację najbardziej płynnych środków obrotowych, tj. środków pieniężnych, do zobowiązań krótkoterminowych.
Wartość tego wskaźnika uzależniona jest od stanu środków pieniężnych, charakteryzujących się dużą zmiennością. Może więc podlegać szybkim i gwałtownym zmianom. Przyjmuje się, że wskaźnik płynności gotówkowej powinien mieścić się w przedziale 10 % – 20 %. Jest to zgodnie z regułą zarządzania finansami, według której tylko kapitał zaangażowany w obrocie przynosi zysk. Dlatego też zasoby kapitału gotówkowego powinny być ograniczone do niezbędnego minimum.